İngiliz şirketlerin Gazze deniz sahasındaki gaz arama hakları 2024'te sona eriyor.

Gazze'nin bu hakları Rusya'ya veya Türkiye'ye verme ihtimalinin olması nedeniyle Gazze sahası İsrail tarafından işgal mi ediliyor?

Washington için enerji güvenliği ve enerjiden gelir elde etmek önemli bir stratejidir.  

İsrail eski Başbakanı Ehud Barak'ın bölgenin araştırılmasına ilk kez izin verdiği ve Filistin Yönetimi'nin British Gas'a (BG) arama haklarını verdiği yıl 1999'du. 

BG, 2000 yılında Gazze kıyısının yaklaşık 25 mil açığında Marine 1 ve Marine 2 gaz sahalarını keşfetti.

2000 yılında British Gas (BG) ve ortakları Gazze Şehri'nin 36 kilometre batısında Gaza Marine 1 ve Gaza Marine 2 olmak üzere iki kuyu açtı ve potansiyel gaz rezervlerinin yaklaşık 1,4 trilyon fit küp olduğunu tahmin etti.

Shell'in 2016 yılında BG'yi satın almasının ardından Consolidated Contractors Company ve Filistin Yatırım Fonu, Shell'in sahalardaki hisselerini satın aldı ve her iki taraf da %50'şer hisseye sahip oldu.

Rus gazına alternatif arayan Mısır, İsrail ve Avrupa Birliği tarafından Akdeniz gazına dair bir anlaşma imzalandı.

Sahaların geliştirilmesi, sadece Hamas'ın Gazze'yi kontrol etmesi nedeniyle oluşan güvenlik endişeleri nedeniyle değil, aynı zamanda İsraillilerin ve Filistinlilerin sahadan fazla gazın kendilerine verilmesi konusundaki ısrarı konusunda anlaşamamaları nedeniyle de tüm bu yıllar boyunca beklemede kaldı. 

İmtiyaz 1999'da BG'ye verildiğinde bu ilk ön koşuldu. Daha sonra bol miktarda İsrail gaz sahasının keşfedilmesiyle bu koşul İsrail açısından geçerliliğini yitirdi.

Sahalar, her ne kadar daha küçük ve daha az önemli olsa da, bölgesel olarak Filistinliler ve İsrailliler arasında bölünmüş durumda ve İsrail, gazın %70'inin kendi tarafında olduğunu savunuyordu.

Bu, ilerlemenin deniz sınırlarının tanınmasını gerektireceği anlamına geliyor ki bu, Filistinlilere taviz verilmesi yönündeki sert tutumu göz önüne alındığında mevcut İsrail hükümeti için pek olası olmayan bir adım olarak Gazze'yi işgal etme stratejisini yürütüyor.

İsrail Enerji Bakanlığı, 29 Ekim 2023'te yaptığı açıklamada, aralarında İngiliz çok uluslu petrol ve gaz şirketi BP ve İtalyan enerji devi Eni'nin de bulunduğu altı şirkete, ek açık deniz doğal gaz sahalarını araştırmak ve keşfetmek için 12 lisans verildiğini duyurdu.

Enerji Bakanı Israel Katz, İsrail'in Hamas terör grubuyla savaş halinde olduğu bu dönemde büyük doğal gaz arama şirketlerinin yatırım taahhüdünün İsrail'in dayanıklılığına duyulan güvenin bir işareti olduğunu söyledi.

İsrail'in Leviathan sahasına bitişik iki alanda araştırma yapacak olan iki konsorsiyuma bölünüyor. Bir grupta Eni, Dana Petroleum and Ratio Energies, diğer grupta ise BP, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) ve NewMed Energy yer alıyor.

Tahminen 22 trilyon kübik feet gaz içeren Leviathan sahası da dahil olmak üzere büyük açık deniz keşifleri, ABD enerji devi Chevron gibi büyük petrol ve gaz araştırmacılarının yerel şirketlerle ortaklık kurmasını sağladı.

Mısır ve İsrail yıllardır Doğu Akdeniz'de gaz üretirken, Gazze kıyısının yaklaşık 30 km (20 mil) açığında bulunan Gazze Deniz sahası, ekonomik faktörlerin yanı sıra İsrail ile olan siyasi anlaşmazlıklar ve çatışmalar nedeniyle gelişmemiş durumdadır.

Hamas yetkilisi İsmail Rudwan, 18 haziran 2023'te Reuters'e şunları söyledi: "Gazze'deki halkımızın doğal kaynaklar üzerinde haklara sahip olduğunu bir kez daha teyit ediyoruz." dedi.

ABD ve Avrupa ülkeler, Rus gazına alternatif olarak Akdeniz gazını biran önce devreye sokmak istiyorlar. 

Akdeniz gazının önündeki en büyük engel olarak da hamas'ın Gazze'de hakimiyeti gösteriliyor. ABD arabuluculuğunda Hamas ile gaz müzakereleri yapılsa da hem İsrail'de Netanyahu hem de Mahmud Abbas bunun Hamas'ı güçlendireceğini düşünerek anlaşmayı imzalamadılar. 

Sonuç itibariyle hem Netanyahu hem de Mahmud Abbas yönetimi Hamas'ı yok ederek Gazze'de yeni bir yönetim oluşturup gaz anlaşmasını devreye sokmayı amaçlıyorlar. 

Ancak Netanyahu'nun asıl amacı Gazze'de tümden İsrail hakimiyetinde bir yönetim oluşturmaktır. Avrupa ülkelerinin ve özellikle Almanya'nın Netanyahu'nun Gazze savaşına bu kadar istekli destek vermelerinin en önemli sebeplerinden birisi enerji güvenliğidir. 

-Ankara Rusya Araştırmaları Enstitüsü

Mahmoud Elkhafif'in yazisi bu iddiayi gundeme tasidi...

https://www.aljazeera.com/opinions/2021/6/21/palestines-forgotten-oil-and-gas-resources