19 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilecek olan seçim her ne kadar cumhurbaşkanlığı seçimi olsa da KKTC’nin istikrarlı bir şekilde yoluna devam edip etmeyeceğinin de seçimi olacak…

Bir tarafta Sağlam Devlet Saygın Gelecek anlayışına sahip, “egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü temelinde iki devletin iş birliğine dayalı uzlaşı vizyonu’’ karşısında ise 50 yılı aşkın bir süre sürdürülen ve 2017’de Crans Montana’da Rum tarafının hiç değişmeyen katı ve uzlaşmaz tavırları nedeniyle çökerek sonlanmış olan federasyon modeli var.

Hatırlanacağı üzere CTP Genel Bakanı Tufan Erhürman Başbakanlığında kurulan “Dörtlü Koalisyon Hükümeti” döneminde KKTC’de ilk kez taksitli maaş ödeme dönemi yaşanmış. İlerleyen süreçte de istikrarı bir türlü sağlayamayan “Dörtlü Koalisyon Hükümeti” istifasını sunmuştu.

Ardından 22 Mayıs 2019’dan 23 Ekim 2020’ye kadar devam eden Ersin Tatar Hükümeti kurularak ülkede hızlı bir toparlanma ve istikrar dönemi yaşanmıştır.

13 Ekim 2019 tarihinde ise 4. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, “1974’te biz adına Barış Harekâtı desek de bu bir savaştı ve akan da kandı. Şimdi Barış Pınarı desek de akan su değil kandır.” şeklinde bir açıklamada bulunmuş ve bir anda Türkiye ile her anlamda başta siyasi ve ekonomi olmak üzere tüm ilişkiler gerilmiş ve gerilemişti!

Buna bir de pandemi süreci eklenince tüm dünyada olduğu gibi KKTC’de de ekonomi durma noktasına gelmişti.

İşte böylesine karamsar ve belirsizlikler içeren bir süreçte Kıbrıs konusuna federal zeminde bir çözüm bulunamayacağının anlaşılarak ortadan kalktığı bir dönemde, 2020’de KKTC Cumhurbaşkanlığı’na aday olan Sayın Ersin Tatar, ‘EGEMEN EŞİTLİK VE EŞİT ULUSLARARASI STATÜ’ temelinde ‘İKİ DEVLETİN İŞ BİRLİĞİNE DAYALI YENİ UZLAŞI VİZYONUNU’ ortaya koymuş ve Kıbrıs Türk halkının yarıdan fazlasının desteğini alarak KKTC’nin 5. Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın ortaya koyduğu egemen eşitlik ve eşit uluslararası statüye dayalı iki devletli çözüm vizyonu görüldüğü üzere cumhurbaşkanlığı seçiminde Kıbrıs Türk halkının onay ve desteğini almıştır.

İki Devletli Çözüm Vizyonunu gündeme getiren KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Nisan 2021’de BM Genel Sekreteri Sayın Antonio Guterres’in gözetiminde Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum taraflarının yanı sıra, Garantör ülkeler, Türkiye Cumhuriyeti, Yunanistan ve Birleşik Krallık Dışişleri Bakanları’nın katılımıyla Cenevre’de gerçekleşen 5 + BM toplantısında ‘EGEMEN EŞİTLİK VE EŞİT ULUSLARARASI STATÜ’ temelinde ‘İKİ DEVLETİN İŞ BİRLİĞİNE DAYALI YENİ UZLAŞI VİZYONUNU’ tüm taraflara sunarak kayda geçirmiştir. O günden itibaren BM’de federal çözüm konusu bir daha telaffuz edilmeyip iki taraf arasında ortak bir zemin bulunmadığına vurgu yapılmaktadır.

Yine bu süreçte gerek CTP Genel Bakanı Tufan Erhürman Başbakanlığında kurulan Dörtlü Koalisyon Hükümeti’nin ekonomik istikrarsızlık nedeniyle istifa etmiş olmalarının, gerek 4. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın açıklamalarının Türkiye ile olan tüm ilişkilerinin gerilmesi ve gerilemesine vesile olması ve gerekse pandemi döneminin ağır ekonomik etkileri yaşanmaktaydı.

İşte böyle bir süreçte önce KKTC Başbakanı olan ardından da KKTC Cumhurbaşkanı seçilen Sayın Ersin Tatar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve dolayısıyla AK Parti Hükümetiyle kurmuş olduğu güçlü ilişkiler sayesinde KKTC’de yaşanan gerek siyasi gerekse ekonominin durma noktasına gelen sürecin KKTC Hükümetleriyle son derece uyumlu şekilde sürdürülmesini sağladığı için ülkemizde yaşanmakta olanbelirsizlik dönemi çok hızlı şekilde istikrarlı bir döneme everilmiştir…

Bakınız KKTC İstatistik Kurumu verileri incelendiğinde 2020 yılında, KKTC ekonomisi bir önceki yıla göre yalnızca %0.12 büyürken pandemi sonrasındaki süreçte %41,06 oranında büyüme göstermiştir.

2022 yılında bir önceki yıla göre ekonomik büyüme %144,64 artarken, 2023 yılında ise KKTC ekonomisi büyümeye devam etmiş ve bir önceki yıla göre ekonomik büyümedeki artış %78,70 oranında gerçekleşmiştir…

Kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) ise, 2019 yılında %5 ve 2020 yılında ise %20,5 azalarak 10.055 dolar seviyesine gerilemiştir. 2021’de kişi başına düşen GSYH 11.129 dolara yükselmiş. 2022 yılında ise KKTC’de kişi başına düşen GSYH 14.648 dolar iken 2023 yılında 14.599 dolar olarak gerçekleşmiştir.

Sektörler bazında (2020-2023 döneminde) bir önceki yıla göre ekonomik büyüme verileri incelendiğinde;

-Tarım sektörü, pandemi sürecinde sadece %9,29 büyürken, pandeminin ardından 2021’de %91,14, 2022’de %93,98 ve 2023’de ise %42,95 oranında büyümüştür.

-Sanayi sektöründe ise, pandeminin tüm olumsuz etkilerine rağmen bir önceki yıla göre %23,23 büyümüştür. Pandeminin ardından yeni yeni normale dönüş gerçekleştiği için büyüme %10,47 seviyesinde olmuştur.  Ancak büyüme hızı 2022 yılında artmış ve %73,82, 2023 yılında ise %85,38 düzeyinde gerçekleşmiştir.

-İnşaat sektöründe ise, pandemi döneminde bir önceki yıla göre büyüme %66,36 iken, pandeminin ardından %9,40 seviyesinde olmuştur. 2022 yılında %90,46, 2023 yılında ise %85,78 büyüme yaşanmıştır.

-Ticaret-turizm pandemide bir önceki yıla göre-%42,12 oranında azalmıştır. Ancak pandemi sonrası bu durum olumlu yönde değişmiş ve %51,33 oranında artış göstermiştir. Özellikle 2022 yılında büyüme %446,02 oranında artarken 2023 yılında bir önceki yıla göre %50,32 oranında artış yaşanmıştır.

-Yükseköğretim de ise büyüme rakamları incelediğinde, pandemide kapanmalarında etkisi ile büyüme-%0,19 oranında azalmıştır. Pandeminin peşi sıra bu durum pozitife dönmüş ve %58,73 seviyesinde artış göstermiştir. 2022 yılında artış %11,81, 2023 yılında ise %79,47 oranında büyüme gerçekleşmiştir.

-İhracat ise 2022 yılında bir önceki yıla göre %2,3 oranında düşüş gösterirken, 2023 yılında %26,9 oranında artarak 159,4 milyon dolara yükselmiştir. 2023 yılında hemen hemen tüm ihracat ürünlerinin ihracatında artış gözlemlenmiştir.

KKTC’ye hava ve deniz yoluyla gelen turist sayısı pandemi döneminde, bir önceki yıla göre-%78 oranında azalırken, pandeminin ardından %42 oranında artmıştır. 2022 yılında %156 artış görülürken, 2023 yılında ise bir önceki yıla göre %31 oranında artış gerçekleşmiş, hava ve deniz yoluyla yaklaşık 1,9 milyon turist KKTC’yi ziyaret etmiştir.

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, döneminde diyalog ve diplomasi kanalları en aktif biçimde kullanılmıştır. Bu kapsamda iki devletin iş birliğine dayalı bir Cenevre / New York süreci başlatılmıştır.  Söz konusu süreç Rum tarafının her türlü ayak sürmesine karşı devam etmektedir…

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, son 5 yıl içerisinde Türkiye, İngiltere, Avustralya, Almanya, Azerbaycan, Özbekistan, Kırgızistan, Gambiya, Belçika, Polonya ve ABD başta olmak üzere birçok dış ziyaret gerçekleştirmiştir.

Cumhurbaşkanımızın bu kapsamda sektör temsilcileriyle (KT Ticaret Odası, KT Sanayi Odası ve KT Otelciler ve KT Seyahat Acentecileri) en başta Türkiye, İngiltere, Azerbaycan, Almanya vb. ziyaretleri yaptığı da unutulmamalıdır…

Sonuç itibarı ile KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın TC ve KKTC Hükümetleri ile yakın iş birliği ve uyum içerisinde pandemi süreci sonrasında gerçekleştirmiş olduğu tüm ziyaretler, ülkemize büyük katkılar sağlamıştır.

Sonuç itibarı ile GERÇEK ÇÖZÜMLER İÇİN GERÇEKÇİ SİYASET gerekmektedir. Bunu da son beş yıldır istikrarlı bir şekilde KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve KKTC Hükümetleri yapmaktadır…

Kıbrıs Türk halkı 19 Ekim Cumhurbaşkanlığı Seçiminde bir taraftan KKTC’de istikrarlı bir dönemin yaşanmasına vesile olan ‘EGEMEN EŞİTLİK VE EŞİT ULUSLARARASI STATÜ’ temelinde ‘İKİ DEVLETİN İŞ BİRLİĞİNE DAYALI YENİ UZLAŞI VİZYONU’ ile bunun karşısında belirsizliği simgeleyen 50 yılı aşkın bir süre sürdürülen ve 2017’de Crans Montana’da Rum tarafının katı ve uzlaşmaz tavırları nedeniyle çökerek sonlanmış olan federasyon modeli olduğunun bilinciyle konuyu ele alarak değerlendirmelidir.

Dolayısıyla halkımız 19 Ekim’de gerçek çözümler için gerçekçi siyasetten, sağlam devlet saygın gelecekten iki devletten yana tavır koymalıdır…  Halkımız bu saatten sonra gerçeklerden uzak ve ülkeyi geriye götürecek istikrar ortamını riske atacak çökmüş sonlanmış bir yaklaşıma itibar etmemelidir…

Kıbrıs Gazetesi Köşe Yazarı : Gökhan Güler